اصطلاحات معدنی

Acidاسیدترکیب کووالانسی حاوی هیدروژن ، که در آب تفکیک شده ، یون +H یا +H3O بوجود می‌آورد.

Polyprotic Acid اسید چند پروتون اسیدی که هر مولکول آن می‌تواند بیش از یک پروتون از دست دهد.

Oxidationاکسایش آن بخشی از واکنش اکسایش - کاهش که در آن ، افزایش عدد اکسایش یا از دست دادن الکترون مشاهده می‌شود

acidic Oxideاکسید اسیدی اکسید یک نافلز که بر اثر ترکیب با آب ، یک اسید بوجود می‌آورد.

basic Oxideاکسید بازییک
اکسید فلزی که بر اثر ترکیب با اسید ، تولید نمک می‌کند. بعضی اکسیدهای
بازی با آب ترکیب شده ، هیدروکسیدهای محلول را بوجود می‌آورند.

baseبازدر مفهوم آرنیوسی ، ترکیبی است که در آب تفکیک شده ، یون -OH بوجود می‌آورد.

Oxidaition numberعدد اکسایش عددی
مثبت ، منفی ، صفر که براساس قواعدی اختیاری ، مبتنی بر قطبی بودن پیوند
به یک اتم در یک ترکیب یا به اتم آزاد نسبت داده می‌شود. این مفهوم ، کاملا
قراردادی است.

Crystal latticeشبکه بلو رطرحی متقارن و سه بعدی از نقاط یک بلور که مشتمل بر مکعبی است با ذرات تشکیل دهنده یکسان واقع در گوشه‌ها و مرکز آن.

simple cubic unit cellسلول واحد مکعبی ساده سلول واحد یک بلور که مشتمل بر مکعبی است با ذرات تشکیل دهنده یکسان واقع در گوشه‌های آن.

body - Centered cubic unit cellسلول واحد مکعبی پرسلول واحد یک بلور که مشتمل بر مکعبی است با ذرات تشکیل دهنده یکسان واقع در گوشه‌ها و مرکز آن.

unit cellسلول واحد کوچکترین بخش یک بلور که اگر در سه بعد تکرار شود، آن بلور حاصل می‌شود.

Crystal allotropeچند شکلی بلوردو یا چند شکل مختلف از یک بلور که اگر در سه بعد تکرار شود، آن بلور حاصل می‌شود.

amorphous solids‌جامدات بی‌شکل جامداتی که در آن ، مولکولهای تشکیل دهنده ، آرایش منظم بلور را ندارند. این جامدات ، مقاط ذوب یا انجماد مشخصی ندارند.

Crystal defectنقص بلور ناکامل بودن بلور که ناشی از جابجایی ، فقدان یونها ، خارج شدن یونها از محل مناسب خود و وجود ناخالصی است.

Photolysisنورکافت تجزیه بوسیله نور

Crystal field theoryنظریه میدان بلور نظریه‌ای در شیمی معدنی مبنی بر چگونگی تشکیل یک ترکیب با پیوند کووالانسی.

chelateشلات یا کی لیتیک بنیان یا ترکیب دارای بار منفی که با یون فلزات ترکیب می‌شود و تولید ترکیب کمپلکس می‌کند.

ammonolysisآمونیاک کافت تجزیه بوسیله آمونیاک.

Linkage isomerismایزومری اتصال ایزومری از لحاظ نوع اتم اتصالی به اتم مرکزی.

exclusion principle of Pauliاصل طرد پاولی در یک اتم ، هیچ دو الکترونی نمی‌توانند مجموعه چهار عدد کوانتومی یکسان داشته باشند.

ionization isomerismایزومری یونش ایزومری از لحاظ نوع یون‌های تشکیل شده.

Cis - Trans isomerismایزومری سیس- ترانس ایزومری از لحاظ تفاوت در تقارن سیس و ترانس.

Hund's ruleقائده هوند ترتیب پر شدن اوربیتالها در یک اتم ، نوبتی است.

Aufbau methodروش (اصل) بناگذاری روشی
برای بدست آوردن آرایش الکترونی اتم که در آن ، الکترونها یکی پس از دیگری
(بر پایه انرژی اوربیتالی) افزوده می‌شوند تا آرایش مطلوب بدست آید.

energy shellپوسته انرژی گروهی اوربیتال اتمی که عدد کوانتومی اصلی ، n ، یکسان دارند.

sub shellپوسته فرعی بخشی از پوسته الکترونی که با عدد l
خالصی ، مشخص می‌شود. یک پوسته الکترونی ، ممکن است یک یا چند پوسته فرعی
در خود بگنجاند و هر پوسته فرعی می‌تواند یک یا چند اوربیتال در خود جای
دهد. نشانه‌های s,p,d,f,... را می‌توان برای نشان داده پوسته‌های فرعی l برابر 0و1و2و3و... بکار برد.

bond Orderمرتبه پیوند نصف تفاضل تعداد الکترونهای چند پیوندی از تعداد الکترونهای پیوندی در یک مولکول دو اتمی

Formal chargeبار قراردادی بار
قراردادی ، باری است که بر پایه قواعدی چند به اتمهای یک ساختار مولکولی
نسبت داده می‌شود، با این فرض که الکترونهای پیوندی بین اتمهای متصل به هم ،
به طور یکسانی توسط آن دو جذب می‌شوند.

Covalent bondپیوند کووالانسی پیوندی که بین دو اتم از طریق به اشتراک گذاشتن الکترون بوجود می‌آید.

Electronegativityالکترونگاتیوی میزان توانایی نسبی یک اتم در یک مولکول برای جذب الکترونها به سوی خود.

Lewis structureساختار لوییس نمایش
ساختار یونها یا مولکولهای کووالانسی که در آن ، تنها الکترونهای والانس
اتمها نشان داده می‌شوند. یک خط کوتاه برای نشان دادن پیوند کوالانسی (یک
جفت الکترون) و نقطه برای نشان دادن الکترونهای غیر مشترک مورد استفاده
قرار می‌گیرد.

Molecular Orbitalاوربیتال مولکولی اوربیتالی که نه با یک اتم ، بلکه با تمام مولکول ارتباط دارد.

bonding molecularاوربیتال مولکول پیوندی اوربیتال
مولکولی که در آن ، چگالی الکترونی در ناحیه بین هسته‌ها زیاد است. انرژی
دو الکترون که در اوربیتال مولکولی پیوندی قرار می‌گیرند، کمتر از هنگامی
است که در اوربیتالهای اتمی بوجود آورنده آن قرار گرفته باشند.

antibonding molecular Orbital
اوربیتال
مولکولی که در آن ، چگالی الکترونی در ناحیه بین هسته‌ها کم است. انرژی دو
الکترون که در اوربیتال مولکولی ضد پیوندی قرار می‌گیرند، بیشتر از هنگامی
است که در اوربیتالهای اتمی بوجود آورنده آن قرار گرفته باشند.

bonding pair of electronجفت الکترون پیوندی یک جفت الکترون که برای ایجاد یک پیوند کووالانسی بین دو یا چند اتم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

non bonding pair of electronجفت الکترون ناپیوندی جفت الکترون روی یک اتم در یون چند اتمی یا مولکول کووالانسی که در پیوند شدن اتمها دخالت ندارد.

Electronالکترون یک ذره زیر اتمی که جرمی تقریبا برابر 0.00055u دارد، حاصل یک واحد بار منفی است و خارج هسته یک اتم یافت می‌شود.

metalloidشبه فلز ، نیمه فلزعنصری که کاملا فلزیست، اما خواص هر دو را دارد و در نزدیکی خط مورب پله‌ای جدول تناوبی جای دارد.

Alkali metalفلز قلیایی گروهی از فلزات نرم واکنش‌پذیر ، شامل لیتیم (Li) ، سدیم (Na) ، پتاسیم (K) ، روبیدیم (Rb) ، سدیم (Cs) ، فرانسیم

Notronنوترون یک ذره زیر اتمی که جرم آن ، تقریبا 1.0087u و بدون بار است و در هسته اتم یافت می‌شود.

Protonپروتون یک ذره زیر اتمی که جرمی تقریبا برابر با 1.0073 دارد، حامل بار مثبت است و در هسته اتم یافت می‌شود.

Mass numberعدد جرمی تعداد کل پروتونها و نوترونهای موجود در هسته اتم.

Law of Conservation of massقانون پایستاری جرم جرم در جریان یک واکنش شیمیایی تغییر قابل توجهی نمی‌کند.

Periodic Lawقانون تناوبی خواص فیزیکی و شیمیایی عناصر ، تابعهای تناوبی از عدد اتمی هستند.

nonmetalنافلز عنصری
که جلای فلزی ندارد، رسانای گرمایی و الکتریکی آن ضعیف است، به حالت جامد ،
شکننده است و در جدول تناوبی در طرف راست خط مورب پله‌ای جای دارد.

Chemical formulaفرمول شیمیایی نمایش یک ماده مرکب که با استفاده از نمادهای شیمیایی ، انواع تعداد نسبی اتمهای موجود در یک ماده مرکب را نشان می‌دهد.

principal quantum numberعدد کوانتومی اصلی عدد کوانتومی که پوسته انرژی الکترونی مربوط را نشان می‌دهد. مقادیر n ، اعداد صحیح مثبت ...و3و2و1 است.

Fransition elementعنصر واسطه عنصری که در گروه B جدول تناوبی قرار می‌گیرد. در این عناصر ، الکترون متمایز کننده که به روش بناگذاری به عنصر پیشین اضافه می‌شود، الکترون d است و به پوسته ماقبل آخر افزوده می‌شود.

inner transition elementعنصر واسطه درونی عناصر لانتانید و آکتنید که در پایین جدول تناوبی قرار می‌گیرند. الکترونهای متمایز کننده در عناصر این گروه ، یک الکترون f است که به پوسته ماقبل آخر افزوده می‌شود.

Paramagnetic substanceماده پارامغناطیس ماده‌ای که به درون میدان مغناطیسی جذب می‌شود. در چنین ماده‌ای ، تمام الکترونها جفت نشده‌اند.

diamagnetic substanceماده دیا مغناطیس ماده‌ای که توسط میدان مغناطیسی دفع می‌شود. در چنین ماده‌ای ، تمام الکترونها جفت شده‌اند.

excited stateحالت برانگیخته حالتی از اتم که در آن ، آرایش الکترونی ، انرژی بیشتری نسبت به هنگامی که اتم در حالت پایه است، به اتم می‌دهد.

ground stateحالت پایه حالت کمترین انرژی ممکن یک اتم که در آن ، الکترونهای اتم ، نزدیکترین فاصله ممکن به هسته را دارند.

afiniteالکترونخواهی تغییرات
انرژی سیستم در فرایندی که طی آن ، یک الکترون به اتم گازی ، در حالت پایه
افزوده می‌شود، اولین الکترونخواهی عنصر نامند. دومین الکترونخواهی و
الکترونخواهیهای بالاتر ، مربوط به افزودن الکترونها به یونهای منفی است.

Lattice energyانرژی شبکه تغییر آنتالپی مربوط به تراکم یونهای منفی و مثبت گاز شکل در یک بلور یونی.

ionization energyانرژی یونش انرژی
لازم برای جداکردن سست‌ترین الکترون یک اتم منفرد در حالت پایه ، انرژی
اولین یونش است. انرژی دومین یونش و یونشهای بالاتر ، مربوط به فرایندهای
است که در آنها ، الکترونها از یک یون دارای یک یا بیشتر بار مثبت جدا
می‌شوند.

bond distanceطول پیوند فاصله بین هسته دو اتم که با هم پیوند دارند.

atomic radiusشعاع اتمی شعاع تقریبی یک اتم که بر مبنای تسهیم طول پیوندی بدست می‌آید.

ionic radiusشعاع یونی شعاع تقریبی یک یون که از تسهیم فاصله بین هسته دو یون مجاور در یک بلور یونی بدست می‌آید.

interstitial positionمحل درون حفره‌ای محلی بین مکانهای منظم ساختار بلور.